ترانادون (Pteranodon)
ترانادون یا بی‌دندان پرنده، دایناسور نیست اما با دایناسورهای بزرگ در یک دوره زمانی زندگی می‌کرد. او عضو گروه خزندگان بال‌دار است. دیرینه‌شناسان طول این پرنده را از نوک یک بال تا نوک بال دیگرش حدود 6 متر و ارتفاع او را حدود 8/2 متر تخمین زده‌اند. این حیوان با وجود بال‌های بلند و بدنی بزرگ تنها 80 کیلوگرم وزن داشت.
برخلاف ترانادون‌های ماده، ترانادون‌های نر یک تاج بزرگ بر روی سرشان داشتند که سایز و حالت این تاج به عوامل بسیاری مثل سن، جنسیت و گونه‌ی ترانادون بستگی دارد. کاربرد دقیق این تاج هنوز مشخص نشده ولی نظریه‌های گوناگونی در این رابطه بیان شده است. برخی از دیرینه‌شناسان معتقدند که این تاج برای ایجاد تعادل بین وزن سر و منقار بلند او بوده است. برخی از محققان نیز معتقدند که این تاج نقش سکان را هنگام پرواز ایفاء می‌کرده و برخی دیگر هم، این تاج را نوعی ترمز برای ترانادون‌ها در هنگام پرواز می‌دانند. نظریه‌های زیادی هم آن را شبیه دستگاهی برای تنظیم دمای بدن جانور در نظر گرفته‌اند. ولی در نهایت هنوز هیچ نظریه کاملا درستی در رابطه با تاج ترانادان‌ها به جز تفاوت میان نر و ماده اثبات نشده است.
ترانادون جانوری گوشت‌خوار و عاشق جوجه دایناسورها و تخم‌ها بود. منقار این پرنده بلند، باریک و نوک تیز بود. او توسط منقار بلند و بی‌دندانی که داشت به تغذیه از ماهی، خرچنگ، نرم‌تنان، حشرات و برخی مواقع به لاشه‌خواری می‌پرداخت. دانشمندان با بررسی استخوان‌های سر، گردن و شانه ترانادون، و همچنین با توجه به نسبت طول بال‌ها به بدن این جانور به این نتیجه رسیدند که این استخوان‌ها همانند برخی پرندگان امروزی، از استحکام بسیار بالایی برخوردار بوده‌اند و نحوه‌ی پرواز و شکار این جانور شبیه به مرغ‌های دریایی بزرگ امروزی بوده است. بنابراین، ترانادان‌ها با سرعت زیادی در آب شیرجه می‌زدند و پس از شکار ماهی، از آب خارج می‌شدند. بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که او قادر به پرواز تا مسافت‌های طولانی نیز بوده است.
او در 85 میلیون سال پیش و در دوره کرتاسه و در اروپا و آمریکای شمالی می‌زیسته است.
اولین فسیل از این دایناسور در سال 1870 توسط چارلز مارش (Othniel Charles Marsh) و در آمریکای شمالی کشف شد.
